Avrupa Milletlerinin Karakter ve Psikolojileri

Fransiz 3.Cumhuriyetinin fikri zeminini olusturan "Solidarizm" akiminin öncülerinden felsefe tarihçisi Alfred Fouillee (1838-1912) tarafindan 1903 yilinda Paris'te yayinlanmis olan eser; "Avrupa Milletlerinin Ruhiyati" adiyla TBMM hükümetince de 1923'te önemli görülen bölümleri Türkçe'ye çevirtilerek Osmanli alfabesiyle yayinlanmistir. Bu yayin, Milli Mücadele'yi yürüten kadrolarin, mücadele ettikleri Avrupalilari ayni zamanda tanimanin gerekliligine de inandiklarini göstermektedir. Nitekim Mustafa Kemal tarafindan da neredeyse tüm satirlarinin alti çizilerek okunmus ve önemi "Bir gece de okudum. Çok enteresandi. Tekrar okunacak noktalari vardir." seklindeki notla ifade edilmistir. 1923'ten beri yeni baskisi yapilmayan eser; Orhan Sakin ve Adnan Yildiz tarafindan önce Osmanlica çevrisinden ve eksik görülen bölümleri Fransizca orijinalinden aktarildi ve sadelestirilerek gereken açiklamalarin da eklenmesiyle yayina hazirlandi. Avrupa halklarinin etnik ve tarihi kökenleri, kültürel ve psikolojik yapilari, karakterleri ve insani iliskilerini ayri basliklar halinde isleyen kitaptan rastgele seçilen asagidaki cümleler, saniriz kitap hakkinda okuyuculara ipucu verecektir: "Yunan milletvekilleri kendi adamlarini memuriyete sokmak için çaba gösterir kayirirlar. Adliyeye müdahale ederler. Ordu islerine burunlarini sokarak disiplini bozarlar."Ingilizler bir tek gün bile dogrulukla hareket ettigi takdirde var olamazlar","Ruslarin dogruluk hisleri çürük oldugundan bunlarla ekonomik iliskilerde ihtiyatli olmak gerekir."Fransizlar kendilerini mutlu edecek seyin bütün dünyayi mutlu edecegi gibi bir safligin içindedirler""Çeviklik ve zihin açikligi Ispanyollara Endülüs Araplarindan miras kalmistir""Bir ülkede dengeleri saglamak için taleplerin yüksek düzeyde degisken olmasi orada etnik, sosyal ve siyasi birligi bozar. Ondan sonra artik komsularinin kendi topraklarinda gözü oldugunu unutur, kendi sonlarini hazirladiklarinin farkinda olmazlar."Avrupa denilen dama tahtasinda dogru kalp ile oyun oynanamaz"