Mars'ta Bir Antropolog

1933 dogumlu, nöroloji ve psikoloji profesörü Oliver Sacks'in bütün yapitlarini yayimlayan YKY simdi de Mars'ta Bir Antropolog'u Türk okuruna sunuyor. Oliver Sacks Mars'ta Bir Antropolog'da, normal ile patolojik olan arasindaki ayrimi belirleyen ölçütlerin kisinin yasami mercek altina alindiginda görece nasil degiskenlik gösterdigini gözler önüne seren, dudak uçuklatici yedi farkli yasamöyküsünü aktariyor. Kisinin normal disi davranislarinin kisiye özgü bir yasamsallik kazanmasi ve varolusunu ele geçirmesiyle yakindan ilgilenen Oliver Sacks basmakalip bir nörolog olarak degil yerine göre bir nöro-antropolog kimligiyle ama asil beynin islevlerine, zihnin isleyisine ve bilissel süreçlere odaklanan merakli bir doktor kimligiyle vakalara yaklasir, normalin çemberinden disa firlatilmis bu insanlarin gerçek öyküsüne kafa yorar: Bilimsel çikarimlarini, bilimin tikandigi noktalari, gözlemlerini bir "hastalik raporu" kurulugunda ya da akademik bir dilin sogukluguyla degil bilim insani ciddiyetiyle, yer yer kendisini de hastanin yerine koyarak, okurla bir bilim güncesi sicakliginda paylasir. Mars'ta Bir Antropolog pek çok roman yazarina parmak isirtacak türden, edebiyatçilarin kiskanarak okuyacaklari, gerçegi kurguya degismeyen bir yasam kullanma kilavuzu. Okur Oliver Sacks'i kitaplarindan oldugu kadar, yazdiklarina ve inceledigi vakalarin odaginda aktardigi gerçek yasamöykülerine sinemanin yakin ilgisi nedeniyle filmlerden de (izleyici gözüyle) asina. Sacks'in Uyanislar kitabi ayni adla sinemaya uyarlanmis (1990), film özellikle Robert de Niro ve Robin Williams'in basarili oyunculuklariyla sürükledigi senaryosuyla izleyiciyi derinden etkilemisti. Mars'ta Bir Antropolog'da yer alan öykülerden "Görmek ve Görmemek" (At First Sight, 1999), "Son Hippie" (The Music Never Stopped, 2011) de filme alindi. Ayrica "Mars'ta Bir Antropolog" denemesinde adi geçen Temple Grandin'in hayatini anlatan, Mick Jackson'in yönettigi Temple Grandin (2010) de beyaz perdeye aktarildi.