Aska Dair

“Bu kitap, ardi ardina siralanip, ask tutkusunu olusturan bin bir çesit duyguyu, mantigin, matematigin yolundan giderek, olabildigince yalin bir sekilde izah etmeye çalisiyor.” Stendhal, 1822 yilinda son halini verdigi Aska Dair isimli yapitini, 1826 yilinda ekledigi önsözde bu sözcüklerle tarif eder. Aska Dair, ask adi verilen bilinmezi izah etmek adina, büyük yazar tarafindan ortaya konmus bir teori denemesi niteligindedir.Stendhal, ondokuzuncu yüzyil Avrupasinda, özellikle Italya ve Fransa'da, saray avlularinda, edebiyat salonlarindaki sohbetlerde, sokaklarda, evlerde izledigi insanlarda, dinledigi hikayelerde, fakat en önemlisi kendi yüreginde, “her evresi ayri bir güzellige sahip olan bu tutkuya” dair biriktirdigi sözcüklerle Aska Dair'e hayat verir. Baska isimlerin agzindan, çogu zaman, kendi yüreginin hikayesidir bu yapit.Öte yandan, bir ideoloji tasviri ve toplum tarihidir Aska Dair. Ondokuzuncu yüzyilin ortalarina dogru, gücünü giderek yitiren aristokrasi ile altin çagini yasamaya hazirlanan burjuvazinin kesisen dünyasinda, Avrupa toplumunu, ask denen muammayi merkeze yerlestirerek resmeder Stendhal. Kadinin, bu geçis dönemindeki konumunu ve durumunu, devlet politikasinin ask denen tutku ile çekismesini, askin, dünyanin farkli cografya ve yönetim biçimlerindeki degisimini ortaya koymasi bakimindan büyük önem tasiyan bu yapitinda, Fransiz edebiyatinin büyük yazari Stendhal, belki de baska yapitlarinda olmadigi kadar kendisiyle basbasadir:“Kayitsiz olmak için nasil da çirpiniyorum. Söyleyecek çok sözü oldugunu zanneden yüregimi sessizlige gömmek istiyorum. Satirlara bütünüyle bir hakikati döktügümü sandigim her an, bir iç çekisten ötesini yazamadigim korkusuyla sarsiliyorum.”