Hamzaname

Atanın üstadı Hızır Aleyhisselam'dır. Ona şöyle
pend ü nasihat etmiştir: 'Yâ Hamza! Kimseye evvel
hamle etmeyesin. Kaçanı kovalamayasın. Senden
eman dileyenin emanını kesmeyesin. Kuvvetinle
mağrur olmayasın. Altın ve akçeyi hesapsız
taşıyasın. Avradını nikâhsız tutmayasın.'

Hikâyelerin hâkim konusu kâfire karşı savaştır.
Olaylar, mekânlar, kişiler değişir fakat ana tema
devam eder. Cihat sahnelerinde düşman öncelikle
İslam'a davet edilir. Müslüman olması durumunda,
İslam'ın bütün ahlaki vasıfları bu şahsiyete
yüklenir ve tam bir Müslüman muamelesi görür.
Artık namusludur, güvenilirdir, özü sözü birdir...
Hikâye boyunca da o şahsın artık hiçbir hatası,
kusuru görülmez. Şayet düşman Müslüman
olmazsa, o zaman da güç dengeleri gözetilerek
savaşılır.

Bütün bu özellikler dikkate alındığında, hikâyelerin
daha ziyade yeniçeriler arasında dinlendiği de göz
önünde bulundurulursa, Hamzanâmelerin İslam'ın
cihat ruhunu canlı tutan ana kaynaklardan biri
olduğu anlaşılmaktadır