İslam Tıbbı

Müslümanlarda Tip ilminin 9. yüzyila, yani Abbasi döneminin baslangicindaki meshur tercümeler dönemine kadar olan gelisimi ve sonrasinda Ali Ibn-i Rabban, er-Râzî, el-Mecûsî ve Ibn-i Sînâ ve eserleri çerçevesinde ele alinan derslerde baslica dikkat çekilen hususlar söyledir:• Tercümeler döneminde Arapça'ya Hind ve Yunan kaynaklarindan pek çok eser çevrilmistir. Bugün için asli kaybolmus kitaplarin, Arapça tercümelerde korunmus oldugu bir gerçektir.• 1200 sene önce Arapça mütercimleri, Bagdat'tan Cündîsâpûr'a, oradan Edessa'ya (Urfa) ve Antakya'ya ve buradan Iskenderiye'ye uzanan canli bir gelenege sâhit olmuslardir.• Islâm Tibbi üzerine yapilan dikkatli ve itinali çalismalar, tercümelerden bagimsiz yeni uygulama ve teliflerin varligini ortaya çikarmaktadir. • Orta Çag hekimleri kendilerini sadece tip alaniyla kisitlamamislar, çalismalarinda astronomi, astroloji, musiki, matematik ve hatta ahlâk konulariyla yakindan ilgilenmislerdir.Islâm Tibbi hakkinda yazilan tüm büyük sistematik eserlerin girisinde su ögretilerden bahsedilir: Evren dört ana unsurdan meydana gelir. "Anasir-i Erbaa" olarak bilinen ve dört sir manasina gelen bu unsurlar su, toprak, ates ve havadir. Insan bedeninde bu dört unsurun her birinin karsiligi olduguna inanilir ve bunlara hilt adi verilir. Hiltlarin karisimindan mütesekkil insan bünyesine ise mizaç denmistir. Her bünyede bu karisimlar degisik oranlarda bulundugundan, insanlarin mizaçlari da farkli farklidir. Bir bünyede hangi mizaç hâkimse bünye onunla anilmistir. Safravi mizaç, sevdavi mizaç, demevi mizaç ve balgami mizaç gibi. Kan gruplari da dörttür. Fakat hiç kimse tek basina ve tamamen su veya bu mizaçtan olmuyor. Herkes, bu mizaçlarin belli oranda karisimindan mütesekkil bir yapi arz ediyor. Bu mizaçlarin belli orandaki bileskelerine göre eski hekimler 64 çesit temel mizaç oldugunu ifade etmislerdir.