Kayıtsız Adam

Kısa ömürlü bir dergide yayımlanan, sonra herkes tarafından unutulan Proust'un bu öyküsü, Philip Kolb tarafından yeniden bulunmuştur. Öykü 1896 yılında La Vie contemporaine dergisinde yayımlanmıştı. Öykünün, Proust yirmi iki yaşındayken 1893 yılında yazılmış olduğunu düşünebiliriz.
Bu gençlik yapıtında, karşımıza çıkacak son derece Proustvari izlekler ve sözler bizi hem eğlendirecek hem de merak içinde bırakacaktır. Bunların arasında, astım krizlerini, cattleyaları, Opera'yı, özellikle de halihazırda Swann'ın Bir Aşkı'nda ve Kayıp Zamanın İzinde'nin anlatıcısının Guermantes Düşesi ve Albertine'in duygularına dair çözümlemesinde geliştirilecek olan aşkın billurlaşması üzerine bir incelemeyi sayabiliriz.

"Tek bir mücevher takmamıştı, sarı tülden bluzu cattleyalarla kaplıydı, karanlık bir kuleden sarkan cansız ışık süslemeleri misali siyah saçlarına da birkaç cattleya takmıştı."
"Kayıtsız Adam Proust sisteminin bir minyatürüdür."
Mehmet Rifat, Büyütücü Mercek