Komünist Manifesto

Avrupa'da bir heyûla dolanıyor – komünizm heyûlası."
"Bütün ülkelerin proleterleri, birleşin!"
Komünist Manifesto'nun ilk ve özellikle son cümleleri, yüz yetmiş
yıldır, bu kısa metni hiç okumamış olanların bile kulağına çalınmış
olmalıdır. Ki, bütün dünyada modern zamanların en fazla okunan, en
fazla yayımlanan ve en fazla yasaklanan, kovuşturulan metinlerinden
birinden söz ediyoruz. Siyasi etkisi yanında, diliyle, belâgatiyle,
"havasıyla" da, modern zamanların temel metinlerinden biri olduğu
kuşkusuzdur.
Marx ve Engels'in, yüz yetmiş yıl önce kurulan enternasyonal Komünist
Parti'nin ana ilkelerini ve programının genel çerçevesini ortaya koymak
üzere kaleme aldıkları Manifesto, adı üstünde, modern komünist
fikriyatın temel metni kabul edilir. Marx ve Engels'in en kolay okunur
metinleridir. Somut tarihsel göndermelerinin, pratik savlarının
ötesinde tarihe, topluma, ekonomiye, insana, insanlığa bakış için bir
mercek sunar. Marx ve Engels'in yeni basımlarına düştükleri şerhler,
bu kısa metnin, bizzat yazarlarınca, işlenmeye açık bir cevher olarak
düşünüldüğünü gösterir. Yine bu şerhlerde, sosyalizmle komünizm
arasındaki bağ ve farklara da değinilmiştir.
Dünyayı değiştirme azmiyle, bu azmin bir parçası olan dünyayı anlama
tutkusuyla yazılmış olan Komünist Parti Manifestosu, bizzat o azmin
ve o tutkunun tarihî timsallerindendir. Bu, onun ufkunu, münferit
komünist parti ve hareketlerin de ötesine taşır.