Öyküler Annemin Günahı-Hayatının Biricik Yolculuğu-Moskof Selim

1849'da –yazin hayati boyunca geçmisi, kökeni ve imgelemini besleyen bir hatira olarak soyadinda tarihe mal ettigi– Vize'de dogan Yeorgios Viziinos, siirleri ve özellikle halk diliyle yazdigi öyküleriyle Çagdas Yunan Edebiyati'nin kurucu ustalarindandir.

Saglam kurgulariyla öne çikan öykülerinde Viziinos, anlatimini polisiyeyi andiran sasirtmacalar ve okuyucuda merak unsurunu canli tutan baht dönüsleriyle canli tutar. Ancak Viziinos'un en büyük özgünlügü cinsiyet, din ve milliyet gibi hassas konulari ele alisindaki ezber bozucu yaklasimidir. Hemen hemen bütün öykülerinde kahramanlari, ötekiyi algilama konusunda standart disi davranislarda bulunurlar. Elinizdeki kitapta yer verdigimiz Annemin Günahi (1883) öyküsünde on yillarca sakli kalan bir aile sirri ve annelik tartisilirken, Hayatinin Biricik Yolculugu (1884) öyküsünde bu kez kadin-erkek kimlikleri sorgulanir. Anlaticinin dedesi Yeniçeriler devsirmesin diye bütün çocuklugunu kiz kimligiyle yasamak zorunda kalir. Anne babasi disinda herkesin kiz bildigi erkek çocugu ayni nedenle on yasinda evlendirilir. Belki de bu nedenle yeni ailede baskici, egemen erkek ile edilgen, boyun egen kadin rolleri yer degistirir. Son olarak Moskof Selim'de (1895) kendi halkinin kötü davrandigi Selim, savas esiri olarak yanlarinda yasadigi Ruslarin kendisine iyi davranmasi sonucu Ruslara yakinlasir. Bu öykü ayrica Balkan Savaslarinin arefesindeki cografyaya ve insanlarina sasirtici bir bakis sunmaktadir.

Günümüzde bile bazi insanlarin davranislarini önyargilar ve kendine benzemeyene olumsuz yaklasim yönlendirirken 19. yüzyildan bir yazarin kendisinden fakli olanlara ve genel kabul gören kurallarin disina çikanlara anlayis, sevgi ve empatiyle yaklasmasi takdir edilmesi gereken bir özelliktir. Sadece bu yönüyle bile Viziinos hâlâ okunmayi hak etmektedir.