Satranç

Satranç, bir anlamda Avrupa düsüne, hümanizmaya yakilmis agittir. Agidi yakan da, yenilginin bayragi gibi duran bir çekip gitmeyle dünyadan ayrilmistir. Hümanizmin güzelim evladi bir yeryüzü cennetini kuramamis, Avrupa denen düsünce Amerikanlastirilmayla çözülmüstür. Simdi Avrupa; üzerine kapanmis, kendinden gayri olanla karsilasmak dahi istemeyen kibirli, korkak, bencil "ben"dir. Kapilarini, kalbini, sofrasini kapatmis bir ben… Amerikanlastirilmis dünya, Zweig'in dahi ummadigi daha çig, daha çirkin bir savasin öznesidir simdi. Cehenneme çevirdigi cografyalardan kaçanlari uzaginda, çok uzaginda tutmakla yetiniyor.