Türkiye'de Tarımın Ekonomi-Politiği 1923-2013

Tarim ürünlerinin insanlarin beslenme, giyim gibi temel gereksinimlerini karsilamaya yönelik olmasi, bu sektörü diger üretim sektörlerinden ayirmaktadir. Halen dünya nüfusunun yaridan fazlasi kirsal alanlarda yasamakta ve tarimla ugrasmaktadir. Açlik ve yoksulluk gibi küresel sorunlar, iklim degismeleri, üretimde kullanilan dogal kaynaklarin (toprak, su) kirlenmesi, bozulmasi ve yok olmasi gibi sorunlar, gida güvencesi/güvenligi gibi sorunlarin ön plana çikmasi, öte yandan köylülügün yoksullasmasi ve tasfiyesi gibi sorunlar, tarima ayri bir önem kazandirmakta, önemi ekonomik boyutlarini asmakta; bu önem gelecekte daha da artacaga benzemektedir.Türkiye, sahip oldugu dogal kaynaklar (toprak, su), cografi konumu, iklim kosullari gibi özelliklerinden dolayi tarim potansiyeli oldukça yüksek bir ülkedir. Ancak, 1980'li yillardan bu yana ABD, AB gibi metropol ülkelerin ve IMF, Dünya Bankasi gibi uluslararasi mali kuruluslarin dayatmalariyla uygulanan neo-liberal politikalar sonucu tarimda da net ithalatçi konuma düsürülmüstür. Üretimdeki artis hizi, nüfus artis hizinin gerisinde kalmis, gida açigi giderek büyümüstür. Bir yandan bazi bölgelerde yari-feodal üretim iliskileri varligini korurken, öte yandan ülke genelinde çokuluslu gida tekellerine bagimli sözlesmeli üreticilik hayata geçirilmistir. Son yillarda yerli ve yabanci tarim-hayvancilik sirketleri tarafindan büyük çiftlikler kurulmustur. Bu olgu mülkiyetin el degistirmesine ve yabancilasmaya yol açmakta, ülkenin gida egemenligi yerli/yabanci tekellere birakilmaktadir. AB'ye uyum adi altinda kirsal nüfusun yüzde 5'lere çekilmesi çabalari da, kentlerin varoslarina yeni göç dalgalarini ve yeni sorunlari gündeme getirmektedir.Türkiye'de Cumhuriyetin baslangicindan günümüze kadar tarimsal/kirsal yapidaki ve tarim politikalarindaki degisimi ve gelisimi irdeleyen; bu olgulari üretici güçlerin ve üretim iliskilerinin gelisimi çerçevesinde içsel ve dissal etkenlerle birlikte degerlendiren çalismalarin sayisi oldukça kisitlidir. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odasi Bursa Subesi adina Dr. Necdet Oral'in editörlügünü yaptigi bu kitap ile 90 yillik Cumhuriyet döneminde Türkiye'nin tarimsal degisim ve gelisiminin bir bilançosunun çikarilmasi amaçlaniyor. Osmanli'nin son döneminden baslayarak Cumhuriyet dönemindeki tarimsal/kirsal yapida yasanan dönüsüm, yasanan kapitalistlesme süreci, üretim-mülkiyet iliskileri, uygulanan tarim politikalari ve devlet-tarim iliskilerini ele aliniyor.Öte yandan özellikle 1980'lerden bu yana tarima uygulanan politikalarin, tarimdan sanayiye kaynak aktarimi mekanizmasi olarak isledigi, bu süreçte küçük ölçekli isletmelerin mutlak yoksulluk kosullarina sürüklendigi ortaya konuluyor. Kitapta ayrica emperyalist-kapitalist sistemin Türkiye tariminda yarattigi yikimin nedeninin yalnizca dis dinamikler degil; mevcut sistemin üretim-mülkiyet ve bölüsüm iliskilerinin de oldugunun alti çiziliyor.Kitapta, yazilariyla Korkut Boratav, Oguz Oyan, Mustafa Sönmez, Tayfun Özkaya, Necdet Oral, Orhan Saribal,Mehmet Tanju Akad, Haydar Sengül, Numan Akman, Ertugrul Aksoy, Gökhan Özsoy, Ahmet Atalik, Hülya Hanoglu yer almaktadir.(Tanitim Bülteninden)